مرکز آموزشی،پژوهشی و درمانی دکتر مسیح دانشوری

بيماري‌هاي مزمن تنفسي Chronic Respiratory Diseases (CRDs)به دسته‌اي از انواع بيماري‌هاي غيرواگير و عمدتاً مزمن اطلاق مي‌گردد كه دستگاه تنفس انسان (از بيني تا ريه) و بافت‌هاي مرتبط را درگير مي‌سازند. اين بيماري‌ها طيف وسيعي دارند و مواردي مانند آسم، COPD(بيماري انسدادي مزمن ريوي مانند آمفيزم و برونشيت‌)، برونشكتازي، رينيت‌ها، سندرم ايست تنفسي هنگام خواب،بيماري‌هاي بافت بينابيني ريه، هيپرتانسيون ريوي و ... را شامل مي‌گردند. برآورد مي‌گردد كه در حال حاضر حدود 5/1 ميليارد نفر در سراسر دنيا به حداقل يكي از بيماري‌هاي مزمن تنفسي مبتلا ‌باشند.اين تعداد شامل موارد آسم (400 ميليون نفر)، COPD(210 ميليون نفر)، رينيت آلرژيك و غير آلرژيك (هر كدام 400 ميليون نفر) مي‌گردد.همچنين آمارها نشان مي‌دهند كه در سال 2005 حدود 4 ميليون نفر در جهان در اثر اين بيماري‌ها از دنيا رفته‌اند.

آنچه از نظرتان مي‌گذرد گفتگو با آقاي دكتر هومن شريفي معاون مركز تحقيقات پيشگيري و كنترل دخانيات و مجري «طرح ملي بررسي شيوع آسم و COPD»درباره چگونگي اجراي اين طرح ملي است.

-‌  آقاي دكتر طرح ملي بررسي شيوع آسم و COPDدر حال حاضر در چه مرحله‌اي است؟

اين طرح از سال 1390 با همكاري معاونت تحقيقات و فناوري وزارت بهداشت، مركز بيماريهاي غير واگير، شهرداري تهران و پژوهشكده سل و بيماريهاي ريوي شروع شد. انجام كارهاي مقدماتي آن تقريباً 18 ماه به طول انجاميد كه شامل تكميل سند اوليه و انجام اصلاح‌هاي مورد نظر ذينفعان آموزش پرسشگران، كارشناسان اسپيرومتري و خريد تجهيزات بود و پس از انجام هماهنگي‌هاي لازم از اسفند ماه 91 سنجش شيوع بيماري مزمن انسدادي ريه COPD)) و آسم در بالغين به صورت جدي در مناطق 22 گانه تهران آغاز گرديده است.

-‌ در حال حاضر اين طرح در چه مناطقي انجام شده است؟

انجام طرح در مناطق 5، 12 و 20 به پايان رسيده است. لازم به ذكر است منطقه 5دومين منطقه تهران از لحاظ بار جمعيتي در شهر تهران است به همين خاطر تعداد 80نفر در گروههاي سني بالاتر و پايين‌تر از 40 سال مورد بررسي قرار گرفتند و تست سنجش عملكرد ريوي برايشان انجام گرفته است. انشاالله در مراحل بعدي تا پايان خرداد ماه مناطق 2، 11 و 18 مورد بررسي قرار خواهد گرفت.

-‌ مراجعه پرسشگران در اين طرح به چه شكلي صورت مي‌پذيرد؟

براي انجام طرح، كدهاي پستي از شركت كد‌گذاري اداره پست دريافت شده و پرسشگران روزهاي يكشنبه و دوشنبه براي تعيين وقت و معرفي طرح مراجعه مي‌كنند و روزهاي پنج‌شنبه و جمعه براي انجام طرح به منازل مراجعه مي‌كنند.

-‌ پرسشگران طرح شامل چند نفر هستند؟

پرسشگران شامل تيم‌هاي دو نفره و يك كارشناس اسپيرومتري است كه تمامي اين افراد معرفي‌نامه پژوهشكده سل و بيماريهاي ريوي، نيروي انتظامي و شهرداري را همراه خود دارند.

-‌ گزارش اوليه طرح چه زماني ارائه خواهد شد؟

اميدواريم گزارش اوليه طرح چون در مرحله پايلوت است در شهريور ماه به مسئولين ارائه شود و انشاالله بتوانيم در آينده اين طرح را در 31 استان كشور انجام دهيم.

-‌ آيا اجراي اين طرح چه كمكي به درمان بيماران مزمن انسدادي ريه خواهدكرد؟ 

 اجراي طرح در زمينه درمان تاثير گذار نيست اما مي‌تواند در سياستگذاري عوامل خطر بهداشت سلامت تنفس در زمينه‌هايي نظير آلودگي هوا و سلامت شغلي موثر باشد. تا به حال چنين طرحي در كشور انجام نشده بود و سنجش شيوع بيماري مزمن انسدادي ريه در پژوهش‌هاي مشابه كه شهرهاي تهران و اصفهان طي سال‌هاي گذشته انجام شده بدون انجام تست عملكرد ريوي بوده است. در واقع طرح ملي بررسي شيوع آسم و COPDدر مناطق مختلف تهران قسمتي از پروژه با بيماريهاي مزمن انسدادي ريه( BOLD) است كه ابتدا در كشورهاي تركيه و چين شروع شده و توسط انجمن ريه آمريكا (ATS) پرسشنامه‌ها و شيوه‌نامه كاري آن تدوين شده است و پژوهشكده سل با انعقاد قرارداد با )انجمن ريه آمريكا)ATSدر طي دو سال گذشته دوره‌هاي آموزشي لازم در اين خصوص را گذرانده و آبان‌ ماه سال جاري گزارش اوليه آن را به مسئولين مربوطه ارائه خواهد نمود.

-‌‌ بودجه اين طرح به چه صورت تامين خواهد شد؟

تامين بودجه بر عهده معاونت تحقيقات و فناوري وزارت بهداشت و شبكه ملي تحقيقات بيماريهاي مزمن تنفسي است.