مرکز آموزشی،پژوهشی و درمانی دکتر مسیح دانشوری

دکتر پردیس غفاریان فیزیسیست بخش PET/CTمرکز پزشکی مسیح دانشوری است و در حال حاضر شخص مسئول بخش سیکلوترونو همچنین مسئول فیزیک بهداشت این مرکز را نیز بر عهده دارد. آنچه از نظرتان می گذرد گفتگو با ایشان در خصوص تجهیزات بخش تصویربرداری پت سی تی و نقش فیزیسیست در نگهداری این تجهیزات می باشد.

-خانم دکترشما که رشته مهندسی خوانده اید در بیمارستان چه کار می کنید؟

از آنجائیکه دستگاههای تصویربرداری پزشکی در سالهای جدید به تکنیکهای پیشرفته جمع آوری اطلاعات و بازسازی تصویر که از الگوریتمهای پیشرفته ریاضی استفاده می کنند مجهز شده اند، بنابراین نظارت بر کارکرد صحیح دستگاههای تصویربرداری پزشکی می تواند جز شرح وظایف قرار گیرد. همچنین امروزه ارایه خدمات تصویربرداری پیشرفته در غالب همکاری تیمی انجام می پذیرید که بر اساس استانداردهای بین المللی فیزیسیست بالینی نیز جزئ لاینفک این تیم می باشد.

-تجهیزات در بخش تصویربرداری پت سی تی را معرفی نمایید؟

خوشبختانه دستگاه پت سی تی بیمارستان دکتر مسیح دانشوری از پیشرفته ترین دستگاههای تصویربرداری پت سی تی در دنیا است که مشابه آن در دانشگاه جانز هاپکینز و استنفورد می باشد. مشابه این دستگاه در خاورمیانه وجود ندارد و مجهز به تکنیکهای پیشرفته در جمع آوری اطلاعات و بازسازی تصاویر است. این دستگاه به تکنیک رزولوشن ریکاوری و کنتراست ریکاوری مجهز است که باعث می شود ضایعات کوچک در تصاویر دیده شوند و همچنین از آنجائیکه آشکارسازهای این سیستم بسیار قوی و حساس به اشعه می باشند و در عین حال تکنیک بازسازی تصویر به روشTOF(زمان پرواز) از قابلیتهای ویژه این دستگاه است، امکان تصویربرداری با تزریق رادیوداروی کمتر و در عین حال کاهش زمان اسکن و ارائه تصاویری با کیفیت تشخیصی بالا در مقایسه با دیگر دستگاههای پت سی تی وجود دارد.

از دیگر مشخصات بارز بخش پت سی تی بیمارستان دکتر مسیح دانشوری این است که این مرکز مجهز به اولین سیکلوترون  بیمارستانی است که می تواند انواع رادیوداروها که کاربرد بالینی و تحقیقاتی دارد را با توان بالا تولید نماید و به دیگر مراکز پت سی تی در سطح کشور در غالب فروش دارو خدمت رسانی نماید. از دیگر مشخصات این سیکلوترون self shieldبودن آن است که باعث شده است تشعشع تولید شده در این بخش در حین تولید مواد رادیواکتیو بسیار پایین تر از استاندردهای بین الملی باشد.

-نظر شما در مورد مقدار تشعشع رسیده به پرسنل و مردم در این بخش چیست؟

حفاظ گذاری این بخش توسط آخرین پروتکل انجمن فیزیسیستهای آمریکا می باشد که توسط اینجانب انجام شده است در پروتکل انجام شده، سطح حفاظ گذاری پنج برابر بالاتر از استانداردهای اجرا شده در مراکز پزشکی هسته ای می باشد و با توجه به اندازه گیریهای به عمل آمده توسط کارشناسان سازمان انرژی اتمی ایران  پس از عملیاتی شدن بخش، نشان داده شده است که سطح تشعشع بسیار پایین تر از حدود مجاز تشعشع می باشد. این در حالیست که با بررسی مقدار تشعشع رسیده به پرسنل توسط اینجانب این مسئله به اثبات رسیده است.

1-    نقش شما در نگهداری از این تجهیزات چیست؟

از آنجائیکه آنالیز کمی تصاویر پت سی تی از مشخصات بارز آن می باشد برای نیل به این مقصود کالیبره بودن اسکنر پت سی تی از اصول بسیار مهم است. اگر دستگاه پت سی تی کالیبره نباشد SUVگزارش شده با خطا همراه است در عین حال ممکن است ضایعات کوچک قابل تشخیص نباشد و در عین حال کمی سازی تصاویر گزارش شده با خطا همراه باشد. بنابراین با توجه به نوع دستگاه انجام بعضی از کالیبراسیونها بصورت روزانه و بعضی بصورت ماهیانه و سالانه انجام می گردد و در بخش سیکلوترون برای تولید داروی بیشتر و در عین حال کاهش فشار اعمالی به دستگاه سیکلوترون در جهت پایین آوردن هزینه های نگهداری آن، نیاز به کالیبراسیونهای روزانه و نظارت بر پروتکلهای اعمال شده در تولید موادرادیواکتیو می باشد.

-نقش شما در ارائه خدمات به بیماران چیست؟

بر طبق استانداردهای بین المللی از آنجائیکه تصاویر پت سی تی بصورت کمی و نیمه کمی گزارش می گردد بنابراین اینجانب به عنوان فیزیسیست بخش پت سی تی پس از صحت از عملکرد صحیح دستگاه، با همکاری پزشکان مرتبط برای بیماران با وزنهای متفاوت و بیماری مختلف باید از پروتکلهای متفاوت که شامل نحوه انجام اسکن و همچنین بازسازی مناسب تصاویر است استفاده نمایم و در عین حال با مشاهده برخی از آرتیفکتها که به تکنیک تصویربرداری مرتبط است در جهت رفع آن اقدامات لازم صورت پذیرد. آنالیز تصاویر پت سی تی درجهت ارائه تصویر مناسب برای تفسیر، باید از لحاظ نویز و کنتراست و رزولوشن بررسی گردد. تا تصویری با قابلیت کلینیکی مناسب برای تفسیر پزشکان مهیا گردد. برای رسیدن به این هدف مقدار تزریق رادیودارو و همچنین زمان تصویربرداری نحوه جمع آوری اطلاعات  و بازسازی مناسب یک اصل است. امروزه ثابت شده است که مقدار تزریق رادیودارو و همچنین زمان تصویربرداری در دستگاههای متفاوت، مختلف می باشد و این دو پارامتر بستگی زیاد به بازسازی و نحوه جمع آوری اطلاعات از بیماران نیز دارد. این در حالیست که  آماده سازی بیماران قبل از انجام اسکن، رژیم غذایی مناسب، مقدار قند خون نیز در آنالیز نتایج کمی تاثیرگذار است. همچنین ارائه و معرفی  نرم افزارهای جدید به پزشکان در آنالیز کمی تصاویر پت سی تی می تواند در آنالیز جامع تصاویر پت سی تی نیز تعیین کننده باشد.