مرکز آموزشی،پژوهشی و درمانی دکتر مسیح دانشوری

به گزارش روابط عمومی مرکز پزشکی دکتر مسیح دانشوری ، دکتر ندا بهزاد نیا متخصص و دانشیار رشته قلب و عروق، فلوشیپ اکوکاردیوگرافی و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به بهانه روز جهانی قلب در گفتگو با روابط عمومی این مرکز گفت:  4مهر ماه مصادف با 26 سپتامبر توسط بنیاد جهانی قلب به عنوان "روز جهانی قلب" نامگذاری شده است در واقع هدف از بزرگداشت این روز، اطلاع رسانی در مورد بیماری‌های قلبی عروقی است كه عمده ترین علت مرگ در دنیا به شمار می رود.
اهمیت توجه و حساسیت به بیماریهای قلبی از نظر دکتر بهزادنیا:
بیماریهای قلبی عروقی یکی از مهم ترین علل مرگ و میر در دنیا و از جمله کشور ما محسوب می شود. گر چه بیشترمرگها بعد از سن 60 سالگی رخ میدهد اما 30 درصد موارد قبل از این سن اتفاق می افتد. درابتدای قرن بیستم 10 درصد کل موارد مرگ و میر بعلت بیماریهای قلبی عروقی بود که با تغییر سبک زندگی در انتهای همین قرن مرگ و میر قلبی به 25درصد افزایش یافت و پیش بینی   می شود با توجه به روند کنونی تا سال 2025 میلادی بیشتراز 35%  تا 60% موارد مرگ و میر را در جوامع مختلف بیماریهای قلبی موجب شود. درایران از حدود 800 مورد فوت روزانه 46درصد یعنی 369 مورد به علت بیماریهای قلبی عروقی است .
فاکتورهای مستعد کننده شیوع بیماریهای قلبی عروقی کدامند؟
دکتر بهزاد نیا گفت: اصطلاحا به آنها فاکتورهای خطر یا ریسک فاکتورهای قلبی عروقی گفته می شود که موارد قابل پیش گیری آنها عبارتند از سیگار کشیدن ، فشار خون بالا ، دیابت ، چاقی وکم تحرکی ، افزایش چربی خون و بعضی فاکتورهای خطر که غیر قابل پیشگیری است مثل ؛ سن بالا ، جنس و سابقه خانوادگی مثبت .
درمورد چربی خون بالا چه اقداماتی از نظر تشخیصی باید انجام شود؟
این متخصص قلب و عروق بیماریستان دکتر مسیح دانشوری عنوان داشت: منظور از افزایش چربی خون یا "دیس لیپیدمی" ، وجود یک پروفایل چربی نامطلوب است که درآن میزان کلسترول Total  وکلسترول نوع بد (LDL  ) بالا و کلسترول نوع خوب (HDL)  پائین و نیز تری گلیسرید TG  بالا است که با آزمایش  چربی خون در حالت ناشتای کامل ( 12 ساعت ناشتا) قابل اندازه گیری است و درافراد بالای 20 سال باید هر 5 سال حتی در صورت نرمال بودن تکرار شود . امروزه علاوه بر سطح مطلق کلسترول از پروفایل چربی استفاده می شود که سایر اندکس های دیس لیپیدمی در آن مورد ارزیابی قرار می گیرد و این نکته از این نظر حائز اهمیت است که 10درصد کاهش کلسترول خون باعث 30درصد کاهش بیماریهای قلبی و عروقی می شود در نتیجه غربالگری مهم است.
 
چه راهکارهایی برای رسیدن به سطح چربی خون مطلوب وجود دارد؟
این فلوشیپ اکوکاردیوگرافی از راهکارهای مهم برای رسیدن به سطح چربی مطلوب اظهار داشت: جدا از درمانهای دارویی اختصاصی که بحث تخصصی ویژه ای است ، فرهنگ سازی و ایجاد الگوی صحیح تغذیه ای از دوران کودکی بیشترین اهمیت را دارد. الگوی سالم غذایی ، جلوگیری از مصرف زیاد غذاهای آماده (Fast foods) ، نوشابه ، ورزش و فعالیت بدنی منظم ،کاهش وزن و حفظ وزن ایده آل  قدم اول درمانی است. چربی ها به دو دسته چربی های اشباع ( ترانس (Trans  و چربی غیر اشباع تقسیم می شوند .
اسیدهای چرب اشباع یا ترانس به مقدار کم حدود 9درصد در گوشت و محصولات لبنی پرچرب وجود دارد اما منبع اصلی آنها روغن های هیدروژنه یا جامد نباتی و مارگارین ( کره گیاهی ) است که تا 50 درصد حاوی اسیدهای چرب اشباع است و هر1درصد افزایش مصرف روغن های جامد باعث افزایش 7/2 میلی گرم کلسترول سرم می شود.  در نتیجه باید مصرف روغن های جامد کاهش یابد چون هیچ اثر مفیدی ندارد و از نظر انرژی زایی معادل سایر انواع چربی ها است . حتی با 2درصد کاهش مصرف اسیدهای ترانس شانس ابتلاء به دیابت تیپ 2 تا 50 درصد کمتر می شود . چربی های غیر اشباع چند باندی با وجودیکه مقادیر کم آنها برای سلامت بدن ضروری است اما چون خیلی زود اکسیده می شوند، در مصرف آنها نیز نباید زیاده روی کرد و به ویژه برای سرخ کردن نباید از آنها استفاده کرد و بهتراست روغن مخصوص سرخ کردنی به کار برد. این روغنها از روغنهای جامد مخصوصا روغن جامد گیاهی (روغن نباتی جامد) بهتر است و در میان آنها روغن آفتاب گردان ، ذرت و سویا قابل ذکرند.
مصرف چربی های غیر اشباع تک باندی به علت تاثیر مطلوب روی پروفایل چربی ( کاهش کلسترول بد یا LDL  و افزایش کلسترول نوع خوب HDL  ) به شرط جایگزینی توصیه می شود که بهترین منبع آنها روغن زیتون و در درجه بعد روغن کلزا(کانولا) است .
پیام آخر در مورد سلامت قلبی عروقی:
همیشه پیام ارجح بهداشتی این است که پیشگیری بهتر از درمان است و مسلم است که با استفاده از پیام های سال بهداشتی و کنترل ریسک فاکتورها مثل کنترل منظم فشارخون و درصورت بالا بودن فشارخون ، کنترل آن - رژیم غذایی سالم با اجتناب از مصرف چربی های اشباع - استفاده از غلات ، میوه ، سبزیجات و غذاهای فیبردار - پرهیز از مصرف غذاهای آماده Fast food -جایگزینی آب میوه و نوشابه با میوه تازه - ورزش و فعالیت بدنی منظم حداقل 5 روز در هفته به مدت 30 دقیقه - اجتناب از سیگار و مواد دخانی دیگر - کنترل وزن ، تا حدزیادی از خطر بیماریهای قلبی عروقی در سنین بالاتر می کاهد .