مرکز آموزشی،پژوهشی و درمانی دکتر مسیح دانشوری

یکی از اولویت های کاری مرکز تحقیقات پیشگیری و کنترل دخانیات، کاربردی سازی نتایج پژوهش های انجام یافته می باشد. در این راستا و پس از اجرای یک کارآزمایی بالینی ثبت شده در مورد ادغام ترک دخانیات و درمان  اعتیاد به مواد مخدر در سال 1390 که نشان داد در گروه مداخله میزان عود مصرف مواد مخدر به صورت معنی داری کمتر از گروه کنترل می باشد و نیز مقدار داروی مصرف شده در این گروه نیز کمتر است، مقرر شد این برنامه در حوزه درمان اعتیاد تعمیم یابد. این مهم با چالش های بسیاری روبرو شد زیرا باور عمومی و غلط این بود که مصرف سیگار از مصرف مواد مخدر بهتر است.

اعتياد به نيكوتين و مواد مخدر به يكديگر وابسته هستند. تداوم اعتياد به هركدام نيز احتمال تشديد ديگري و خطرات بهداشتي هر دو را افزايش مي‌دهد. اين بدان معني است كه بايد در همه برنامه‌هاي جامع درمان اعتياد در ايران، ترك اعتياد به نيكوتين به عنوان يك عامل كليدي گنجانده شود. همچنين ترك سيگار به تنهايي نيز مي‌تواند براي فرد و جامعه بسيار مفيد واقع گردد. با شناخت ارتباط ميان اعتياد به نيكوتين و مواد مخدر، مراكز درمان با متادون در سراسر جهان در حال شروع به گنجاندن  برنامه‌هاي ترك سيگار در رژيم‌هاي درماني خود هستند. لزوم معرفي درمان ترك سيگار براي بالا بردن كارايي و توانايي مراكز درمان اعتياد ايران در مقابله با شيوع اعتياد انكار ناپذير است. بنابراين ارائه راه حل‌هاي درماني بايد يكي از اوليت‌هاي مراكز درمان اعتياد در ايران باشد.

با توجه به وجود مستندات علمي معتبر درباره موثر بودن هم‌زماني درمان وابستگي به مواد مخدر و برنامه ترك دخانيات و به منظور ارتقا سطح خدمات ارائه شده در مراكز درماني بهزيستي اين برنامه بين مركز تحقيقات پيشگيري و كنترل دخانيات دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي و معاونت پيشگيري و درمان اعتیاد سازمان بهزيستي كشور جهت هماهنگي اجراي دوره‌هاي آموزشي ترك دخانيات و توانمندسازي پزشكان آن سازمان و نظارت بر حسن اجراي برنامه ادغام ترك دخانيات با درمان وابستگي به مواد مخدر اجرا گردید تا زمينه همكاري‌هاي علمي آموزشي پژوهشي آن فراهم گردد. اميد است اين مهم قدم اول در پيمودن راهي طولاني  و مشترك جهت حفظ سلامت جامعه‌مان باشد.

فاز اول برنامه کشوری از سال 1395 و پس از هماهنگی های انجام شده با سازمان بهزیستی در 6 استان (آذربایجان شرقی، اصفهان، تهران، خراسان رضوی، فارس، مازندران) و در هر استان 4 مرکز درمانی شامل دولتی، خصوصی، اقامتی و سرپایی انتخاب و در دو برنامه جداگانه آموزش های لازم و دستورالعمل های اجرایی انجام شد.سپس مقرر گردید تا هر مرکز فعالیت های درمانی جدید را ارائه نمایند. همچنین از سال گذشته مقدمات طراحی و استقرار یک سایت و نرم افزار الکترونیکی ثبت اطلاعات و فعالیت ها و گزارش های مربوطه به آدرس www.tpcrc.ac.irشکل گرفت که اکنون نهایی و آماده بهره برداری می باشد. لذا اکنون مقرر است تا با اعلان عمومی شروع به کار فاز دوم محقق گردد. امید است در فاز سوم هر استان به صورت استان معین آموزش های لازم را به استان های هم جوار ارائه نماید تا گسترش کشوری برنامه نهایی گردد.