مرکز آموزشی،پژوهشی و درمانی دکتر مسیح دانشوری

اين روزها شهر تهران با افزايش سطح آلودگي هوا مواجه شده است، به مناسبت وز هواي پاك مورخ 29 دي ماه با سركار خانم دكتر عاطفه عابديني- فوق تخصص ريه درباره اين پديده بحراني گفتگو كرديم.

‌-خانم دكتر آلودگي هوا چيست؟ ريزگردها شامل چه ذراتي هستند كه مي‌توانند بيماري‌زا باشند؟

آلودگي هوا به صورت وجود موادي در هوا كه اثرات مضر بر انسانها و موجودات زنده دارند .اين مواد مي‌توانند به صورت جامد ،مايع يا گاز باشند .ونيز ميتوانند به صورت طبيعي يا توسط موجودات زنده ايجاد گردند. مثلا گاز سمي₂ soكه توسط ماشين ها وكارخانجات توليد ميشود.مهمترين آلاينده ها گازSO₂ ,NO2,ازن و ذرات معلق مي‌باشد ريزگردها يا ذرات معلق مواد جامد يا مايع معلق در هوا هستند كه بر اساس ساير ذرات محل اثر آسيب ان مشخص مي‌شود ، به اين صورت كه ذرات معلق بزرگتر در مجاري هوايي فوقاني سبب آسيب واز بين رفتن مژكها وسيستم ايمني مي‌گردند و ذرات كوچكتر در محل الوئلها سبب آسيب مي‌شود. ازن از تاثير نور آفتاب بر موادسمي ديگر توليد مي‌شود به هم دليل گفته مي‌شود در روزهاي آلوده از خروج از منزل در موارد غيرضروري در موقع تابش خورشيد خودداري نماييم.

 

-‌ در خصوص ارتباط آلودگي هوا با بيماريهاي ريوي و ديگر بيماريها برايمان توضيح دهيد؟

آلودگي هوا وافزايش ريزگردها بر كليه اعضا بدن را تحت تاثير قرار مي‌دهد. مهمترين علايم به صورت آبريزش و قرمزي چشمها، تورم چشمها، خارش گلو، سوزش و خارش گلو، چشم وگوش مي‌باشد. همچنين حالت تهوع ،سنگيني سر و گيجي ايجاد مي‌گردد. در بيماران قلبي و ريوي علايم تنگي نفس تشديد، سرفه وخس خس سينه افزايش مي‌يابد. همچنين در روزهاي آلوده امكان انتقال باكتريها و ويروسها به علت ذرات معلق يا ريز گردها افزايش يافته و بيماريهاي عفوني از جمله عفونت دستگاه تنفسي فوقاني نظير سينوزيت و عفونت ريه يا ذات الريه با احتمال بيشتري اتفاق مي‌افتد.

-‌ گروههاي آسيب‌پذير در آلودگي هوا شامل چه افرادي مي‌شوند؟

كودكان و افراد مسن به علت كاهش پاكسازي ذرات معلق خطر آسيب بيشتري دارند و همچنين افراد مبتلا به بيماريهاي قلبي وريوي با خطر تشديد بيماري رو به رو هستند.

 

-‌ آلودگي هوا تا چه اندازه مي‌تواند در مرگ و مير ناشي از عوارض ريوي در كشور موثر باشد؟

متاسفانه تحقيقات اخير نشان داده آلودگي هوا هم مرگ ومير بيماران قلبي و ريوي را افزايش داده و هم به علت بالا بردن ريسك بيماريهاي قلبي و ريوي و نيز سرطان ريه باعث افزايش مرگ و مير شده است.

 

-‌ آيا مواد غذايي خاصي مي‌تواند به دفع مواد سمي در زمان آلودگي هوا كمك كند؟

در برخي تحقيقات اثر رژيم غذايي شامل آنتي اكسيدانها، ميوه‌جات وسبزيجات تازه و نيز سلنيوم بر كاهش اثرات مضر ناشي از آلودگي هوا ثابت شده است.

-‌ توصيه شما براي جلوگيري از تشديد ناراحتي‌هاي قلبي- ريوي در روزهاي آلوده چيست؟

در روزهايي كه هوا آلوده است از منزل خارج نشويم، ساعات خروج از منزل در صبح زود قبل از طلوع آفتاب يا به هنگام شب باشد، در اين روزها از فعاليت فيزيكي سنگين و ورزش در هواي باز خودداري كنيم چون با ورزش هواي بيشتري وبالطبع الاينده هاي بيشتري وارد دستگاه تنفسي مي‌كنيم.

 

-‌ آيا استفاده از ماسك‌ها تاثيري در پيشگيري از عوارض دارد؟

استفاده از ماسك هاي فيلتر دار تا حدي كمك كننده ميباشد و در بيماران با بيماري زمينه اي توصيه مي‌گردد و نيز استفاده از دستگاههاي تصفيه هوا به كمتر كردن آلودگي كمكي نمي‌كند.

 

-‌ آيا به نظر شما اين مسئله كه گفته مي‌شود آلودگي هوا تاثيرات خود را طي 10 يا 20 سال آينده نشان مي‌دهد درست است؟

با توجه به افزايش احتمال سرطان ممكن است عوارض الودگي هوا را در آينده بيشتر درك كنيم.

- به نظر شما به عنوان متخصص بيماريهاي ريوي چه اقداماتي مي‌تواند از سوي وزارت بهداشت و ديگر سازمانهاي متولي در جهت كنترل آلودگي هوا صورت پذيرد؟

 برخورد با آلودگي هوا نيازمند توجه و همت مردم و نيز دولتمردان مي‌باشد با بهبود كيفيت منابع سوختي بنزين و گازوئيل و نيز بهتر كردن قطعات اتومبيلها و ماشين آلات صنعتي و نيز خروج كارخانه ها از شهرهاي صنعتي و همچنين استفاده منطقي مردم عزيز از خودرو امكان كمتر شدن ميزان آلودگي فراهم خواهد گرديد.