مرکز آموزشی،پژوهشی و درمانی دکتر مسیح دانشوری

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره انواع واکسن‌های کرونا و عوارض آنها توضیحاتی ارائه کرد.
 پس از شیوع گسترده کرونا در جهان و افزایش روزافزون تعداد جانباختگان، کشورها در صدد ساخت واکسن کرونا برآمدند. در برخی از کشورها تزریق واکسن کرونا به بخشی از مردم در حال انجام است؛ اما این سؤال اساسی مطرح است که این واکسن‌‌ها تا چه حد قابل اطمینان و بدون عارضه هستند و آیا این واکسن‌‌ها، نجات‌بخش زندگی بشر از چنگال ویروس منحوس کرونا هستند یا خیر؟
برای یافتن پاسخ این سؤال با دکتر "عاطفه عابدینی" دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و مسئول ICU اورژانس بیمارستان مسیح دانشوری گفت‌‌وگویی داشتیم؛ دکتر عابدینی فوق تخصص ریه بیمارستان مسیح دانشوری است که از ابتدای شیوع کرونا در کشور تاکنون، به ارائه خدمت به بیماران مبتلا به کرونا در بیمارستان مسیح دانشوری پرداخته است.
این پزشک متخصص ریه در شرایط سخت کرونایی تا به امروز در بخش آی‌سی‌یو بیمارستان مسیج بدون وقفه، در حالی مشغول به خدمت به بیماران کرونایی بوده که ایام بارداری خود را نیز سپری می‌کند و با وجود این‌‌که از سوی بیمارستان به او گفته شد می‌‌تواند در بخش کرونا حضور نیابد، دست از ارائه خدمت به بیماران کرونا نکشیده است و حالا در شرایطی که در حال طی کردن ماه‌‌های آخر بارداری خود است نیز بر بالین بیماران مبتلا به کرونا حاضر می‌‌شود و به امر درمان آن‌‌ها می‌‌پردازد.
دکتر عاطفه عابدینی درباره انواع واکسن‌‌های کرونا به تسنیم گفت: واکسن‌‌های مختلفی برای ویروس‌‌ها داریم که این واکسن‌‌ها یا از ویروس کشته شده یا از ویروس ضعیف شده یا قسمتی از ویروس ساخته می‌‌شوند و واکسن‌‌های جدید کرونا نیز از نوع m RNA هستند.
وی با بیان این‌‌که سال‌‌هاست از واکسن‌‌های ضعیف شده یا کشته شده استفاده می‌‌کنیم، افزود: مثلاً واکسن فلج اطفال سال‌‌هاست استفاده می‌‌شود؛ درباره این نوع واکسن‌‌ها، مکانیسم اثرشان به این صورت است که وقتی قسمتی از ویروس یا پروتئین ویروس یا ویروس ضعیف شده یا کشته شده را به بدن فرد تزریق می‌‌کنیم؛ باعث می‌‌شویم سیستم ایمنی بدن فرد تحریک شود تا وقتی مواجهه واقعی با عامل بیماری‌‌زا داشت، پاسخ قوی‌‌تری به بیماری بدهد و ویروس را کنترل کند.
عابدینی اضافه کرد: در زمان حاضر در تمام جهان اپیدمی کرونا را داریم و قطعاً تمام مجوزهایی که برای تمام واکسن‌‌های کرونا، از هر نوع، شرکت و کشوری صادر می‌‌شود، مجوزهای اورژانسی است؛ همین واکسن‌‌هایی که مجوز استفاده اورژانسی را دریافت کرده‌‌اند در برخی از افراد، یکسری عوارض ایجاد کرده‌‌اند و حتی منجر به بروز مرگ‌‌ومیر شده‌‌اند! این امر به این دلیل است که واکسن‌‌های کرونا در کوتاه‌‌مدت تولید شده و مجوز استفاده اورژانسی گرفته‌‌اند و روی انسان آزمایش می‌‌شوند و بنابراین عوارضی دارند و ممکن است بسیاری از این عوارض را هنوز ندانیم.
این فوق تخصص ریه تصریح کرد: اگر کرونا به این شدت در جهان گسترش نیافته بود، ماه‌‌ها و حتی سال‌‌ها زمان نیاز بود تا برای استفاده از این واکسن‌‌های کرونا، مجوز داده شود و تأثیراتش در سال‌‌های بعدی نیز مشخص شود.
مسئول ICU اورژانس بیمارستان مسیح دانشوری در پاسخ به این سؤال که چرا از برخی کشورها مانند آمریکا و انگلیس نباید واکسن کرونا وارد کنیم، متذکر شد: روزهایی که در اوج شیوع کرونا در ایران قرار داشتیم و مرگ‌‌ومیرهای زیادی تجربه می‌‌کردیم، نیاز به یکسری داروها برای درمان بیماران کرونایی داشتیم؛ در آن زمان کشورهایی مانند آمریکا که الان سازنده واکسن کرونا هستند با تحریم‌‌هایی که اعمال کرده بود، دسترسی ما به این داروها را از بین برده بود و اگر همت دانشمندان ایران نبود، چه کسی پاسخ نداشتن داروهای مورد استفاده در درمان کرونا را می‌‌داد؟
وی ادامه داد: وقتی یک کشور در اوج روزهای کرونا به ما دارو نداد، چرا باید انتظار داشته باشیم که واکسن کرونا به ما بدهد؟ به همین دلیل مقام معظم رهبری نگرانی خود را راجع به واردات واکسن از این کشورها بیان کردند و این نگرانی ایشان کاملاً به جاست و نشان می‌‌دهد که نگران مردم هستند؛ از سوی دیگر واکسنی باید برای مردم مورد استفاده قرار گیرد که عارضه کمتر و فایده بیشتری داشته باشد زیرا ما واکسن کرونا را به افراد سالم جامعه‌‌مان تزریق خواهیم کرد و در نتیجه باید عوارض واکسن‌‌های کرونا به دقت مورد بررسی قرار بگیرد.
وی ادامه داد: نگرانی‌‌هایی در خصوص عوارض ناشی از واکسن کرونا از نوع m RNA وجود دارد؛ برای مثال این واکسن‌‌ها ممکن است سرطان‌‌زا باشند یا کدینگ‌‌های مختلف پروتئینی ایجاد کنند یا باعث ایجاد موتاسیون (جهش) ژنی شوند.
عابدینی گفت: وزارت بهداشت وسواس زیادی در دادن مجوز به واکسن‌‌های داخلی کرونا و واکسن‌‌های خارجی دارد و پس از بررسی‌‌های لازم، واکسن‌‌های کرونا وارد کشور خواهند شد؛ از سوی دیگر دانشمندان ایرانی در حال تلاش برای ساخت واکسن کرونا در پلتفرم‌‌های مختلف هستند. یکی از پلتفرم‌‌هایی که در حال دریافت مجوزهاست نیز همین نوع m RNA است و این‌‌که نگرانی‌‌ها و سؤالاتی درباره واکسن‌‌های نوع ژنتیکی مطرح می‌‌شود نباید اینگونه تصور شود که ایران ساخت توانایی این نوع واکسن‌‌ها را ندارد پس درباره آن‌‌ها نگرانی و سوالاتی مطرح می‌‌کند؛ اصلاً اینطور نیست و ما در حال کار کردن روی این تکنولوژی ساخت واکسن نیز هستیم.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا تفاوتی در واکسن‌‌های کرونا از نوع m RNA در ایران و خارج از کشور وجود دارد؟ تأکید کرد: تفاوتی که وجود دارد این است که این واکسن m RNA در ایران تولید می‌‌شود و بنابراین خود دانشمندان ایرانی روی آن کار می‌‌کنند و این امر یکی از نگرانی‌‌های ما را برطرف می‌‌کند زیرا وقتی این واکسن در کشور خود ما ساخته می‌‌شود، دیگر نگران کدینگ ژنتیکی خاصی نیستیم.
دکتر عابدینی در پاسخ به سؤالی درباره شروع تزریق واکسن کرونا در برخی کشورها تصریح کرد: ممکن است مردم بشنوند که در بسیاری از کشورها واکسیناسیون علیه کرونا شروع شده است؛ واقعیت این است که واکسن‌‌هایی که در کشورهای دیگر در حال تزریق به بخشی از مردم هستند به تازگی مجوز استفاده اضطراری را گرفته‌‌اند و تحت آزمایش هستند و این به این معنی نیست که این واکسن‌‌ها بی‌‌عارضه خواهند بود.
وی یادآور شد: از سوی دیگر باید توجه داشت که تزریق واکسن کرونا نباید این پیام را به اشتباه به مردم القا کند که دیگر بیماری کرونا برچیده شده و از بین رفته است و کماکان راه‌‌های پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا باید به خوبی رعایت شود؛ این که فکر کنیم با تزریق واکسن کرونا، این بیماری به سرعت ریشه‌کن خواهد شد، تصور اشتباهی است که نباید مردم جهان در دام این تصور گرفتار شوند، برای مثال در کشورهایی مانند آمریکا، واکسیناسیون کرونا شروع شده اما مرگ‌‌ومیر بیماری، بسیار زیاد است؛ باید این باور به وجود بیاید که حتی با وجود تزریق واکسن کرونا به افراد، راه‌‌های پیشگیری از ابتلا به بیماری نباید فراموش و مورد غفلت واقع شوند و واکسیناسیون کرونا فعلاً فقط در کنترل عوارض و مرگ و میرهای ناشی از بیماری کرونا مؤثر است.