گفتگو با مهندس پژمان رضوي مدير اجرايي بخش پزشكي هستهاي فردوس
اين گفتگو شامل پاسخ به سوالات متداول بيماران در خصوص آمادگي‌هاي قبل از انجام اسكن، روز انجام اسكن و مراقبتهاي پس از آن مي‌باشد.
- آيا براي انجام اسكن نياز به تعيين وقت قبلي مي باشد؟
بله. چون راديوداروي بيمار بايد از قبل سفارش داده شود لذا لازم است که بخش از قبل در جريان اسکن وي قرار گيرد. همچنين بيمار براي انجام اسكن نياز به آمادگي هايي دارد كه بايستي از قبل مطلع گرديده و آنها را رعايت نمايد.
- چه آمادگي هايي قبل از انجام اسکن لازم است؟
روز قبل از انجام اسکن بيمار بايد يک غذاي پر پروتئين و کم کربوهيدرات (نشاسته و قند) ميل نمايد. فعاليت هاي فيزيکي خود را محدود و از هرگونه پياده روي شديد و يا دويدن خودداري كند. حداقل 12 ساعت قبل از انجام اسکن چيزي نخورد. به طور ساده اگر نوبت اسکن صبح است از نيمه شب و اگر بعد از ظهر است از صبح ناشتا باشد. نوشيدن آب بلا مانع است. از مصرف آب طعم دار، قهوه، چاي، ماء الشعير حاوي کافئين و شکر، آدامس، آدامس ترک سيگار، آبنبات، قرص نعنا، آبميوه، شربت سرفه و هرگونه مکمل هاي رژيمي حتي از انواع بدون قند آن خودداري کند چرا كه مصرف اين مواد مي تواند بر روي نتايج اسکن تأثير بگذارد. توصيه مي‌شود قبل از انجام اسکن بيمار آب کافي بنوشد مگر اينکه بر اساس نظر پزشک معالج خود محدوديت مصرف مايعات داشته باشد. بيمار اگر مبتلا به ديابت باشد از چند روز قبل رژيم غذايي و سطح گلوکز سرمي خود را تحت کنترل قرار دهد. سطوح خيلي بالاي گلوکز سرم خون منجر به رقيق شدن گلوکز راديواکتيو تزريقي در بدن بيمار و بروز اختلال در نتايج اسکن خواهد شد. همچنين بيمار در صورت مبتلا بودن به ديابت بايد در خصوص نحوه مصرف انسولين در روز انجام اسکن با پزشک معالج خود مشورت كند و دستورات لازم در اين خصوص را دريافت نمايد. بهتر است بيمار درصورت ابتلا به اضطراب شديد، تشنج، بارداري و يا حتي شک به آن، در زمان ثبت نام، متصدي پذيرش را مطلع نمايد.
- چه نكاتي لازم است قبل از انجام اسكن به پذيرش بخش اطلاع داده شود؟
بيمار اگر در 3 هفته اخير شيمي درماني شده، در 3 ماه اخير مورد راديوتراپي قرار گرفته و يا اگر در چند هفته اخير جراحي شده باشد، اگر باردار و يا مشکوک به آن باشد، اگر در دوران شيردهي است و يا سابقه هرگونه حساسيت و آلرژي دارد و مبتلا به تشنج است بايد پرسنل بخش را سريعاً در جريان قرار دهد.
- رعايت چه مواردي در روز انجام اسکن لازم است؟
توصيه مي‌شود بيمار يکساعت قبل از زمان تعيين شده در مرکز حضور داشته باشد. شايد لازم باشد در روزهاي قبل محل مرکز را يک بار پيدا کرده و فاصله زماني منزل تا محل بيمارستان را با توجه به وضعيت ترافيک تخمين بزند. هرگونه تاخير منجر به از دست رفتن نوبت بيمار خواهد شد. تاكيد مي‌شود نسخه پزشک معالج و مستندات واريز وجه به بانك همراه بيمار باشد همچنين اصل كليشه کليه تصوير برداري هاي قبلي شامل سي تي اسكن (CT)، ام آر آي (MRI)، سونوگرافي و يا اسکن پزشکي هستهاي را بانضمام نتايج پاتولوژي به همراه داشته باشد. لباس راحت و گرم پوشيده شود هيچ وسيله فلزي اعم از زيپ فلزي، دکمه هاي فلزي، کمربند، گل سر وزيورآلات و غيره همراه بيمار نباشد. استفاده از عينک، سمعک و دندان مصنوعي بلامانع است. ليست کليه داروهاي مصرفي بيمار همراهش باشد. بهتر است يک غذاي سبک همراه بيمار باشد تا بعد از اتمام اسکن ميل نمايد.
- آيا بيمار مي تواند در صورت تمايل با خود همراه داشته باشد؟
بهتر است بيمار يک نفر همراه داشته باشد. در صورت نياز به استفاده از داروي آرامبخش حضور يک همراه از زمان تزريق تا رسيدن به منزل الزامي است. همراه بيمار در زمان انجام اسکن در اتاق انتظار خواهند بود. خواهشمند است بيش از 1 نفر به عنوان همراه حضور نداشته باشد و از آوردن کودکان و خانم هاي باردار به عنوان همراه جداً خودداري شود.
- بعد از انجام اسکن چه مراقبت هايي لازم است؟
هر چند حدود 60% داروي راديو اکتيوي که به بيمار تزريق شده قبل از خروج از مرکز از بدن وي خارج شده و يا از بين مي رود ولي لازم است از تماس نزديک با کودکان و خانم هاي باردار تا 18 ساعت بعد از تزريق خودداري شود. مايعات فراوان نوشيده شود تا باقيمانده مواد راديواکتيو سريعتر از بدن او خارج شود. توصيه مي‌شود بعد از استحمام محيط حمام با آب شسته شود. در صورت شيردهي، تا 24 ساعت بعد از انجام تزريق از شير دادن به کودک خودداري شود. بعد از 24 ساعت مادر اولين شير خود را دوشيده و دور بريزيد و سپس به کودک خود شير دهد.
- حاضر شدن نتيجه اسکن چقدر طول مي کشد؟
اسکن بيماربهمراه كليه مدارك قبلي بيمار توسط 2 پزشك كه دوره فوق تخصص خود را در يكي از معتبرترين مراكز دنيا در كشور سوئيس گذرانده اند، بررسي شده و معمولا بعد از 3 روز کاري نتيجه آن تحويل ميگردد. در صورتيکه براساس نظر پزشک معالج نياز به اخذ سريعتر جواب اسکن وجود داشته باشد بايستي پذيرش از قبل مطلع شود.
- آيا هزينه انجام اسکن تحت پوشش بيمه قرار دارد؟
برخي از بيمه ها همچون بيمه بانك‌ها شامل بانك كشاورزي، بانك ملي، بانك ملت، بانك رفاه كارگران، بانك صادرات، بانك تجارت، بانك مركزي و ... بيمه صندوق بازنشستگان شركت نفت كل هزينه اسكن را تحت پوشش قرارداده اند. لذا بيماران تحت پوشش اين بيمه ها صرفا با اخذ معرفينامه از شركت بيمه گر خود و بدون پرداخت هزينه مي توانند اسكن را انجام دهند. بيماران تحت پوشش بيمه هاي تكميلي همچون بيمه ايران، بيمه دانا و ... پس از واريز كل مبلغ و انجام اسكن مي توانند با در دست داشتن اصل جواب و اصل رسيد واريز وجه به شعبات بيمه خود مراجعه و بخشي از هزينه را دريافت نمايند. همچنين در حال مذاكره با سازمان خدمات درماني نيروهاي مسلح براي تحت پوشش قرار دادن اين خدمت هستيم كه به محض حصول نتيجه، اطلاعات مربوطه منتشر و در اختيار پزشكان محترم و بيماران عزيز قرارداده خواهد شد.
- و سخن آخر
در حال حاضر مركز پزشكي هسته اي فردوس واقع در تهران، بيمارستان دكتر مسيح دانشوري تنها مركز توليد راديوداروي FDGو اولين مركز انجام اسكن PET-CTدر ايران مي باشد كه مجهز به دقيق ترين دستگاه اسكن از كمپاني جنرال الكتريك (GE)امريكا مي باشد. بيماران مي‌توانند براي تماس با پذيرش و اخذ نوبت با شماره تلفن 2712 2712 تماس حاصل نموده و يا به آدرس تهران نياوران انتهاي دارآباد بيمارستان دكتر مسيح دانشوري ساختمان اورژانس جديد مركز پزشكي هسته اي فردوس مراجعه فرمايند. همچنين سامانه تشخيص تومورهاي سرطاني(PET/CT) به آدرس
www.pet-ct.nritld.sbmu.ac.irحاوي اطلاعات دقيقي در خصوص اين سيستم تصويربرداري براي مراجعه كنندگان مي‌باشد.