مرکز آموزشی،پژوهشی و درمانی دکتر مسیح دانشوری

دکتر حمید رضا جماعتی قائم مقام ریاست مرکز پزشکی دکتر مسیح دانشوری و همچنین معاون پژوهشی پژوهشکده سل و بیماریهای ریوی است. به مناسبت 25 آذر ماه روز پژوهش گفتگوی صمیمانه ای با روابط عمومی مرکز انجام    داده اند که مشروح آن در ذیل می آید:

دیدگاه شما در خصوص پژوهش و نقش آن در پیشبرد اهداف کلان کشور بخصوص در بعد درمان :

قائم مقام مرکز پزشکی دکتر مسیح دانشوری: با توجه به اینکه یکی از اهداف کلی کشور در امر پژوهش رساندن کشور به یک قطب علمی در منطقه است به نظر می رسد که انجام پژوهش های بنیادی چه در زمینه علوم پایه (Basic Science) بیماریهای شایع ریوی و چه در زمینه بالینی و همینطور بیماریهای عفونی شایع مانند سل که یکی از معضلات کشور و منطقه ماست ( کشورهای غربی و اروپایی با چنین معضلی درگیر نیستند) می توان با انجام پژوهش نه تنها در زمنیه پیشگیری که در زمینه درمان نیز به اهداف چشم انداز کشور رسید و همچنین کمک به تعالی علم پزشکی در دنیا و نیز رسیدن کشور به عنوان یک قطب علمی در منطقه کمک کرد.

وی افزود :یکی از اهداف اساسی پژوهش در هر کشوری شناخت عوامل خطر ساز یا Risk Factorها همچنین شناخت عوامل ایجاد کننده بیماری که نقش شایانی در درمان آن بیماریهای دارد است. چرا که با شناخت عوامل خطر ساز می توان به پیشگیری از بیماری در آن جامعه کمک کرد و با شناخت عوامل ایجاد کننده بیماری می توان به درمان آن بیماری و ریشه کنی آن در پیشبرد اهداف کلان کشور و ایجاد سلامت در جامعه اهتمام ورزید.

این پژوهشکده با داشتن 9 مرکز پژوهشی فعال که در زمینه های مختلف از بیماریهای تنفسی، که از سل ریوی (که به عنوان یک بیماری شایع در کشور ما مطرح است) تا عوامل ویروسی که به صورت مزمن و حاد می تواند جامعه ما را تحت تاثیر قرار دهد (مانند HIV و H1N1)در حال انجام پژوهش است و خوشبختانه با انجام این حجم از پژوهش به عنوان قطب بیماریهای ریوی در کشور، تحت ریاست دکتر علی اکبر ولایتی شناخته شده است.

دکتر جماعتی اضافه کرد: نقطه فعلي از نظر پژوهش شايد نقطه مطلوبي نباشد اما به هر حال سعي بر آن است كه با تمامي توانمندي و علم و پشتکار تمام اعضاي هيئت علمي فعال در مراكز 9 گانه پژوهش به نقطه اي برسيم كه نه تنها در كشور بلكه در بين ساير كشورهاي جهان به عنوان يك مركز فعال پژوهشي با كارنامه اي درخشان مشتمل بر پروژه هاي ملي و بين المللي كه    راه گشاي بسياري از مشكلات و معضلات بيماران در سراسر دنيا از نظر بيماريهاي شايع ريوي باشيم.

 

 

به عنوان معاون پژوهشی به نظر شما مهم ترین ویژگیهای یک پژوهش مطلوب چیست:

مهمترین ویژگی های یک پژوهش مطلوب این است که بتواند در فرآیند پیشگیری و یا تشخیص زود هنگام و یا درمان قطعی یک بیماری تاثیری مطلوب داشته باشد و این کار میسر نمی شود مگر با شناخت مشکلات و معضلاتی که یک بیماری در کشور ایجاد می کند. ارزیابی دقیق عوامل خطر ساز، روش های شناخت کنونی و درمانهای موجود و مشکلاتی که در هر یک از این مراحل سر راه پزشکان وجود دارد و ایجاد یک سوال که چگونه می توان هر کدام از این عوامل را با انجام روشی بهینه کرد و با کمترین خطر و کمترین بار اقتصادی به کشور، بهترین نتیجه را برای کاهش این عوامل خطر ساز و یا تشخیص و یا درمان انجام داد. بعلاوه یک پژوهش باید دیدگاه ملی داشته باشد یعنی با انجام آن بتواند باری را که به جامعه بعنوان یک معضل تحمیل شده است، بردارد. مثال آن را می توان طرحهای پژوهشی در مورد سل کشور و یا آلودگی هوا (از اهداف پژوهشی که از معضلات مهم جامعه ما هستند) را نام برد.

به نظر می رسد که با توجه به مشکلاتی که در راه انجام پژوهشهای کشور وجود دارد مراکز تحقیقاتی از انجام پروژهای Cohortتا حد زیادی محروم هستند که برای راه یابی به آن نه تنها کوشش و فعالیت مراکز برای انجام آن، بلکه حمایت دانشگاه و وزارت بهداشت را می طلبد.

آیا در انجام فعالیت های پژوهشی علاوه بر مراکز داخلی با مراکز خارجی و بین المللی نیز همکاری داریم؟

در بین تمامی مراكز پژوهشي اين مركز براساس موضوع  پژوهشي با ساير مراكز پژوهش خارج از كشور به صورت پروژه هاي مشترك پژوهشي و همين طور مقالات پژوهشي مشترك در حال انجام کار است. همچنین يكي ازمصوبه هاي شوراي علمي مركز که به تازگي تصویب شد این است که  تمامي دانشجويان  PhD by Research  موظفبه گرفتن پروژه هاي پژوهشي مشترک با مراكز بنام بين المللي در آن موضوع و فعاليت مشترك با اساتيد بنام در آن رشته كرده است.براي مثال مي توان همكاري اين مركز با WHO(سازمان بهداشت جهاني) ، ATS  ( انجمن متخصصين ريه آمريكا ) و ERS( انجمن متخصصين ريه اورپا ) را نام برد.

اهداف معاونت پژوهشی مرکز کدام هستند:

از اهداف پژوهشی معاونت پژوهشی این است که در پژوهش های بنیادی و پایه و همچنین پژوهش های کاربردی به موازات هم پیشرفت کنیم. در جهت پیشبرد پژوهش های بنیادی 1- راه اندازی یک آزمایشگاه حیوانی پیشرفته که شامل انجام کارهای پژوهشی وسیع در حوزه های مختلف تنفسی و عفونی از جمله سل در مدل های حیوانی است 2-  راه اندازی یک مرکز ثبت بیماریهای شایع تنفسی شامل بیماریهای مزمن انسدادی تنفسی COPD  ، آسم، کانسر ریه، بیماریهای نسج بینابینی ریوی                     ( ILD)و بیماریهای پرده جنب می باشد که در حقیقت منجر به جمع آوری اطلاعات پایه برای انجام کارهای پژوهشی در مبارزه با بیماریهای شایع تنفسی در حال حاضر و آینده می شود. در حال حاضر در این مرکز ثبت بیماران مبتلا به سرطان ریه و بیماران مسلول در حال انجام است ولی شاید نیاز باشد که با گرفتن نمونه هایی مانند خون و یا نسج از بیماران فوق در جهت پیشرفت این عملیات ثبت اطلاعات بیماران حرکت قابل توجهی انجام داد.

موانع و چالش های احتمالی برنامه های پژوهشی:

دکتر جماعتی:  به نظر نمي رسد كه مانع جدي بر سرراه برنامه هاي پژوهشي مركز وجود داشته باشد وانشااله به همت عالي تمام پژوهشگران مركز و اميد به ياري خداوند موانع كوچكي مانند مشكلات بودجه و اعتبارات پژوهشي كه گهگاه باعث نا اميدي بعضي از پژوهشگران مي گردد با توکل بر خداوند، پشتكار و علاقه مندي به  خدا تمامي آنها حل و برنامه هاي پژوهشي مركز مي تواند با قوت به جلو رفته و به سرانجام مطلوب برسند. اگر چه بنظر می رسد باید به فکر تامین بودجه های پژوهش کشور در سطح کلان کشور تصمیم گیری جدی انجام شود چرا که بعلت کمبود بودجه بسیاری از پروژهای ملی که می تواند در جهت ارتقاء سلامت جامعه حرکت کند را متوقف کرده و باعث کندی پیشرفت آنها شده است. یکی از راه کارهای اصلی آن جداسازی بودجه های پژوهشی از سایر بودجه های معمول دانشگاهی و بیمارستانی است که باید انجام شود

چه توصیه هایی به دانش پژوهان و پژوهشگران جوان دارید؟

 توصيه اینجانب به دانش پژوهان و پژوهشگران جوان اين است كه پژوهش را صرفا براي پژوهش انجام ندهند. بلکه پژوهش را براي كاهش آلام و درد بيماران و رسيدن به نتايجي كه منجر به پيشگيري از يك بيماري و براي خدمت رسانی و ارتقاء سلامت مردم انجام دهند. دوم اينكه، ايمان داشته باشند كه با انجام پژوهش براي مردم و بهبود سلامت جامعه و كشور بهترين نتيجه را بصورت انعكاسي در زندگي خودشان خواهند ديد و در نهایت ، در انجام پژوهش پشتكار ، علاقه مندي ، صبر و تجربه و تحليل مرتب      داده ها را داشته باشند و ایجاد سوالهای جدید و پیگیری آنها از عمده پايه هاي موفقيت در پژوهش است.

سخن پایانی:

  بدیهی است که نقش سیستم های حمایتی در به ثمر رسیدن این پژوهش ها بسیار کارگشا خواهد بود چه از نظر پشتیبانی مالی و چه از نظر پشتیبانی معنوی که می تواند نه تنها پژوهش را بلکه پژوهشگر را شامل گردد و در راه تعالی اهداف سلامت نظام کارآمد گردد.